په رکوع کې دعاويل
اوله دعا :
29 – : عَنْ حُذَيْفَةَ رضي الله عنه [ قَالَ صَلَّيْتُ مَعَ النَّبِيِّ صلی الله عليه وسلم ثُمَّ رَكَعَ فَجَعَلَ يَقُولُ سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيمِ ] (صحيح مسلم : 2 / 186)
ژباړه : د حذيفه رضي الله عنه نه روايت دی چې ما لمونځ وکړه د نبي کريم صلی الله عليه وسلم سره کله چې يې رکوع وکړه نو شروع شو وېويل: ( سبحان ربي العظيم ) زما رب له هر ډول عيب او نقصان نه پاک دی او لوي ذات دی .
فايده : په دې حديث کې مونږ ته راوښودل شول چې کله رکوع کوو بايد هغه مسنونې دعاګانې په کې ووايو چې يوه يې (سبحان ربي العظيم ) ده او نورې به هم ذکر شي .
درې ځل يې ويل سنت دي په دې باندې دا حديث دليل دی :
عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ رضي الله عنه أَنَّ النَّبِيَّ صلی الله عليه وسلم قَالَ : «إِذَا رَكَعَ أَحَدُكُمْ ، فَقَالَ فِي رُكُوعِهِ : سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيمِ ، ثَلاثَ مَرَّاتٍ ، فَقَدْ تَمَّ رُكُوعُهُ ، وَذَلِكَ أَدْنَاهُ ، وَإِذَا سَجَدَ ، فَقَالَ فِي سُجُودِهِ : سُبْحَانَ رَبِّيَ الأَعْلَى ، ثَلاثَ مَرَّاتٍ ، فَقَدْ تَمَّ سُجُودُهُ ، وَذَلِكَ أَدْنَاهُ ».( سنن الترمذي : 2 / 46)
ژباړه : له ابن مسعود رضي الله عنه څخه روايت دی چې نبي کريم صلی الله عليه وسلم ويلي دي : تاسو کې چې کله څوک رکوع کوي نو په رکوع کې دې ووايي : زما رب له هر قسمه عيب او نقصان نه پاک دی او لوی دی ، درې کرتې نو ددغه سړي رکوع پوره شوه ، او د سبحان ربي العظیم درې کرته ويل کمه اندازه ده ، يعنې د دېنه به کم نه شي ويل کېدی او د ډير لپاره يې حد نشته.
دوهمه دعا :
30 – : عَنْ عَائِشَةَ رضي الله عنها أَنَّ رَسُولَ الله صلی الله عليه وسلم كَانَ يَقُولُ فِي رُكُوعِهِ « سَبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلاَئِكَةِ وَالرُّوحِ» ] الجمع بين الصحيحين البخاري ومسلم – (4 / 156)
ژباړه : له بي بي عايشې رضي الله عنها نه روايت دی چې رسول الله صلی الله عليه وسلم به په خپلې رکوع او سجده کې ويل : “سبوح قدوس رب الملائکة والروح” زما د رب ډېره تسبیح بيانيږي او له هر قسمه عيب او نقصان نه ډير پاک دی او هغه د ټولو ملائکو او د جبريل عليه السلام رب دی .
فايده : دې حديث کې مونږ د رکوع دوهمه دعا ياده کړه چې کله رکوع کو نو دا دعا په کې هم ويلی شو .
دريمه دعا ( هېره دې نه وي چې دا دعا په سجده کې لوستلی شي ) :
31 – : عَنْ عَائِشَةَ رضي الله عنها قَالَتْ [ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه وسلم يُكْثِرُ أَنْ يَقُولَ فِي رُكُوعِهِ وَسُجُودِهِ [ سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي] ( صحيح البخاري :1 / 274)
ژباړه : له بي بي عايشې رضي الله عنها نه روايت دی چې رسول الله صلی الله عليه وسلم به په رکوع او سجده کې دا دعا ډېره ويله [ سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي] ای الله زمونز ربه ! تا لرہ پاکې ده له هر قسمه عيب او نقصان څخه ، او تا لره له کمال څخه ډک صفوتونه دي ای الله جل جلاله ! ته ما ته زما د ګناهونو بښنه وکړه .
فايده : په دې حديث کې مونږ دريمه دعا ياده کړه چې په رکوع او سجده کې ويل کېږي پيغمبر صلی الله عليه وسلم به هم دا دعا ډيره ويله مونږ له هم پکار دي چې دا دعا په خپلو رکوعګانو او سجدو کې ډېره ووايو .
د : په رکوع او سجده کې لس ځله دعا ويل سنت دي :
32 – : عَنْ أَنسٍرضي الله عنه قَالَ [ مَا صَلَّيْتُ وَرَاءَ أَحَدٍ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله عليه وسلم أَشْبَهَ صَلاَةً بِرَسُولِ اللَّهِ صلی الله عليه وسلم مِنْ هَذَا الْفَتَى يَعْنِى عُمَرَ بْنَ عَبْدِ الْعَزِيزِ ، قَالَ فَحَزَرْنَا فِي رُكُوعِهِ عَشْرَ تَسْبِيحَاتٍ وَفِى سُجُودِهِ عَشْرَ تَسْبِيحَاتٍ ] (سنن أبى داود : 1 / 331)
ژباړه : له انس رضي الله عنه نه روايت دی چې د نبي کريم صلی الله عليه وسلم نه وروسته ما د هېڅ چا پسې لمونځ نه دی کړی چې د هغه سره يې لمونځ ډېر مشابه وي له دې ځوان څخه يعنې (عمر بن عبد العزيز ) انس رضي الله عنه وويل چې مونږ يې رکوع او سجده په لسو لسو تسبيحاتو اټکل کړه .
فايده : په دې حديث کې مونږ ياد کړله چې بايد لمونځ ګذار دومره رکوع او سجده وکړي چې لس لس کرتي پکې تسبيحات ووايي .
