نن عصــــــر کې ټوله نړي حیــــــرانه ده د قران عظیم الشان علومـــــو ته
قران عظــــــیم الشـــــان هغـــه کتـــاب دې چـــې د ژوند تیرولو ټولو اصــــولو لپاره کــــامله لارښـــــونه په ځان کـــــې لري، يعنې د ( ژوند تــیرولو اصــــول) پکـې راټـــــول شــــوې، یوه ګـــــوشه یې هـــم نه ده پریښــــي .
د قـــران عظیـــم الـــشان نه مستنبـــط کـــیدونکې عـــلومو بانــــدي کار وشــــو، قاضـــي ابو بکـــر بن عـــربې خــــپل کــــتاب ( قانـــون الــتأویل ) کــــي د قرانــــې عـــلومو تعداد زرګونه پـــورې ښودلې دي
خو متاســـفانه اوســــه پوري چې مســـلمان علـــماء کرامـــو او پـــوهانو کــــوم علــــومو ته لاس رســـې کــــړې هـــغه ډیر کم دي، او لانـــدي ډول دي چــې شـــامل دي ادبــې , علمـــي , ساینـــسي , فنــونو وغیره ته
لګ تفصــــیل به درته نور هم وکړم
1 علم توحید theolojy
2 علم قراءت او تجوید pronunciation
3 علم نحو & grammer
Syntax
4 علم صرف morpholojy
5 علم تفسیر exegesiss
6 علم لغت linguistics
7 علم اصول science of fundamentals
8 علم فروع science of branches
9 علم کلام theolojy
10 علم فقه و قانون Law & juriseprudence
11 علم فرایض، میراث Law of inheritance
criminalogy
12 علم جریمه
13 علم حرب و جنګ science of war
14 علم تاریخ History
15 علم تزکیه و تصوف
Theosopy
16 علم تعبیر oneiromancy
18 علم ادب Literature
19 علم بلاغت ,معانی , بیان , بدیع
Rhetoric
20 علم الجبر ومقابله Algebra
21 علم مناظره Polemicss
22 علم فلسفه Philosophy
23 علم نفسیات Psychology
24 علم اخلاق Ethics
25 علم سیاست Political science
26 علم معاشره Sociology
27 علم ثقافت Culture
Calligraphy
28 علم خطاطی
29 علم معشیت او اقتصاد Economics
30 علم کیمیا Chemistry
31 علم طبیعیات Physics
32 علم حیاتیات Biology
33 علم نباتات Botanyy
34 علم زراعت Agronomy
35 علم حیوانات Zoology
36 علم طب Medical science
37 علم ادویه Pharmacology
38 علم جنین Emreyology
39 علم تخلیقیات Cosmology
40 علم کونیات Cosmogony
41 علم الهیءت Astronomy
42 علم جغرافیه Geography
43 علم ارضیات Geologyy
44 علم اثار Archaeologyy
45 علم میقات Timekeeping
او نور داسې
همـــدي حقــــیقت ته پــه کتــو المــاني پوهاند (ګوټه ) وايي :
که داســـلام زده کړه او حقيـــقتونه ، هــغه قوانـــين او دستــورونه وي چي دمحـــمد صــلى الله علــــيه وســلم په قـــران کي لــيکل شـــوي دي نو مـــوږ ټول مسلــــمانان يو .
او فرانســــوى لوي عـــالم (ډرمنــــکنم ) وايي:
دتعلــــيم او تربيـــت د اصــــلاح له پاره لوي قانــــون هغه حقيـــقت دئ ، چـــي دوحـــي په نوم پر مـــــحمد صلــــى الله علــــيه وســــلم نازل شــــوي او نن دقـران په نوم دبشـــر په اختــــيار کي دي .
فرانســـوى دوکتور (ژان ژاګ روســـو) وايي:
اې محــــمده ، {صلى الله عليه وسلم }
اي قــــران راوړونکيــــه چيــــرې يې ؟
راشــــه زمـــونږ ﻻس ونيســـــــــه
هر بڼ اوګــــلزارته چـــي دي زړه وي، مــــوږ بوزه ، ته که مونږ دســـــمندر دبلاګـــانو مـــنځ ته غــورځوي هم درســــره ځو دا ، ځــــکه چـــي ته زموږ په ژونــــــد اوژونــــدون پوه يي.
الله اکبر
قدرمنو دوســـــتانو ” الله دي وکـــــړي چې بي دینان نور د انصاف نه کار واخلي، او خپله تګلاره بیا له ســـــره اصلاح کــــې
امین
